اگرچه پنبه به طور طبیعی یک گیاه چند ساله است اما فرآیندهای کشاورزی مدرن مستلزم آن است که محصول به صورت سالانه برداشت شود تا بهترین کیفیت محصول ممکن را فراهم کند. گل پنبه از جمله گیاهان گلدار دو لپه‌ای به شمار میرود.
رشد گیاه پنبه در یک بازه زمانی 140 روزه صورت میگیرد و شامل 5 مرحله است:
- جوانه زنی
- خروج اولین برگ حقیقی
- -تشکیل غنچه ها
- تشکیل گل
- تشکیل غوزه و بلوغ گیاه
1-جوانه زنی بذر پنبه:
بذر پنبه شامل یک پوشش بذری است که توسط دو لپه احاطه شده است. لپه ها حاوی مواد غذایی ذخیره شده ای هستند که انرژی لازم برای جوانه زنی و رشد اولیه را تامین میکند.
جوانه زنی پس از کاشت و جذب رطوبت توسط بذر صورت میگیرد. در نتیجه جذب رطوبت بذر متورم شده و پوسته بذر شکافته میشود.
حدودا 14 الی 15 روز پس از کاشت بذر، جوانه ظاهر میشود. در شرایط ایده آل و بذر مرغوب ممکن است عملیات جوانه زنی طی 10 روز انجام شود.
لپه ها پس از آزاد شدن از درون خاک، با قرار گرفتن در معرض نور، کلروفیل تولید میکنند و توانایی سنتز غذا از طریق فتوسنتز را ایجاد میکند.
ریشه اصلی به صورت عمودی به سرعت در خاک نفوذ میکند و ممکن است تا زمانی که لپه ها باز میشوند، تا عمق 10 اینچ یا حتی بیشتر هم نفوذ کند.
2-خروج اولین برگ حقیقی:
10 الی 12 روز بعد از جوانه زنی، برگ های جوان به برگ های واقعی تبدیل میشود.
رشد برگ در ابتدا نسبت به رشد ریشه نسبتاً کند است و متوسط طول عمر برگ حدود 70 روز است. برگ های اولیه به صورت قلبی شکل هستند، در حالیکه در طی مراحل رشد بعدی به صورت لوب دار میشوند.
3– تشکیل غنچه:
حدود 35 الی 45 روز پس از خروج جوانه ها از خاک، غنچه ظاهر میشود. این غنچه ها به صورت سبز رنگ است و 3 هفته پس از رویش گل میدهد.
4-تشکیل گل:
با شروع رشد گل ها، غنچه های جدیدی روی گیاه ظاهر می شود. حدودا 6 الی 7 هفته نیاز است تا گل به مرحله بلوغ برسد و کاملا رشد کند. پس از ظاهر شدن گل، گرده افشانی آغاز میشود.
تشکیل گل در ابتدا کم و ثابت است و پس از آن به سرعت رشد کرده تا به میزان ماکزیمم آن برسد و پس از آن دوباره کاهش میابد. زمانی که گلدهی صورت میگیرد رشد شاخه های رویشی کاهش میابد. هر چقدر زمان گلدهی طولانی تر شود، تعداد گل روی بوته افزایش میباید.
5-تشکیل غوزه و بلوغ:
غوزه پس لقاح به سرعت رشد میکند و گلبرگ های آن ریزش میکند و قسمت سفید و کرکی گیاه نمایان میشود. بیشترین رشد بین 18 الی 21 روز اتفاق می افتد و تا 25 روز بعد، الیاف پنبه رشد میکند. تقریبا 50 روز لازم است تا غوزه به بلوغ کامل برسد، ولی بر اساس منطقه و شرایط محیطی ممکن است این زمان متفاوت باشد و بین 45 الی 50 روز متفاوت است. الیاف پنبه از غوزه ها شکافته شده گیاه بیرون میزند و در این مرحله پنبه خشک شده، از بوته ها چیده و جدا میگردد.
