پارچه گورتکس

 پارچه گورتکس چیست؟

پارچه گورتکس (GORE-TEX ) نوعی پارچه ضدآب است که با نوعی از پلی تترا فلوئورواتیلن (PTFE) ساخته شده است که  به عنوان یکی از اولین پارچه های ضد آب انعطاف پذیر اختراع شده، GORE-TEX یک پارچه عایق رطوبتی بسیار محبوب است که رقبای اندکی دارد.

مشخصات فنی گورتکس

گورتکس از پارچه PTFE تشکیل شده است که در مرحله ی پس از تولید کشیده شده است. این پارچه حاوی میلیون‌ها حفره ریز در هر اینچ است و هر یک از این حفره ها بسیار کوچک‌تر از آن هستند که حتی کوچک‌ترین قطرات آب را نفوذ دهند. اما، بخار آب از ذرات بسیار کوچکتری نسبت به قطرات آب مایع تشکیل شده است بنابراین، به عرق تبخیر شده اجازه عبور از GORE-TEX را می دهد که منجر به تنفس پذیری چشمگیر می شود. برای موثر ماندن اثر ابگریزی، پارچه GORE-TEX باید به طور منظم با دفع کننده آب با اثر طولانی (DWR) اصلاح شود، این ماده ابگریز یک اسپری شیمیایی سمی که در طی چند سال از بین می رود. این ماده سطح پارچه گورتکس آبگریز میکند و امکان تنفس برای پارچه را فراهم می کند. بدون اصلاح DWR، لباس های GORE-TEX بسیار مستعد گرم شدن بیش از حد می شوند. همچنین، از آنجایی که تولید پوشاک GORE-TEX بدون درز غیرممکن است، درزهای لباس‌هایی که دارای این پارچه هستند باید به دقت چسبانده شوند.

تاریخچه پارچه گورتکس

Wilbert L. Gore، خالق GORE-TEX و بنیانگذار شرکت W.L. Gore and Associates، کار خود را در دهه 1940، در شرکت DuPont آغاز کرد. Gore در زمانیکه پیشرفت های فنی شرکت در DuPont قابل توجه بود، کار می کرد، وی شیفته PTFE، یکی از جذاب ترین ماده های DuPont شد. در سال 1958، ویلبرت کار خود را در DuPont ترک کرد تا بیشتر پتانسیل‌های PTFE را کشف کند. ویلبرت با کمک خانواده آزمایش‌های گسترده‌ای را روی PTFE انجام داد و سعی داشت ویژگی‌های پنهان آن را آشکار کند. گورس آزمایش‌هایی را انجام می‌داد که شامل کشش PTFE گرم شده بود، یک روز به جای اینکه به آرامی آن را بکشد، بطور ناگهانی و با نیروی زیادی کشیده شد. PTFE بیش از 1000% کشیده شد و منجر به یک ماده بسیار متخلخل شد که بیش از 70% هوا بود.

چگونگی تولید پارچه GORE-TEX

1-تولید پلی تترا فلوئورواتیلن (PTFE)

ابتدا، PTFE در اشکال مختلف بصورت جامد تولید می شود. برای تشکیل پلیمر PTFE، ابتدا بمنظور تشکیل تترا فلوراتیلن (TFE)، هیدروفلوریک اسید، کلروفوم و کلسیم فلورئید تحت حرارت باهم ترکیب میشوند و TFE حاصل در دمای اتاق به شکل گاز در می آید. TFE که به صورت مایع در شرایط سرد و تحت فشار ذخیره می شود، از طریق سوسپانسیون پلیمری و یا دیسپرس کننده، در معرض پرسولفات آمونیوم یا ماده آغازگر دیگری قرار می گیرد و با آب ترکیب میشود. این فرآیند منجر به PTFE می شود که با استفاده از گرما به شکل جامد در می آید.

2-کشش

پلی تترا فلوراتیلن جامد مجددا گرم میشوند و به سرعت کشش داده میشوند تا یک فیلامنت نازک تشکیل گردد. در بیشتر موارد، ورقه‌های بزرگی بدست می آید که پس از سرد شدن می‌توانند به اشکال مختلف بریده شوند.

3-اتصال به پلی اورتان

GORE-TEX از یک لایه پلی تترا فلوراتیلن با یک لایه پلی اورتان (PU) در زیر تشکیل شده است. این دو ماده پس از کشیده شدن PTFE  و تبدیل به ePTFE (نوع متخلخل)، به یکدیگر متصل می شوند.

4- اضافه کردن به پوشاک و موارد دیگر

در بیشتر موارد، GORE-TEX در زیر بالاترین لایه لباس دوخته می شود. در نتیجه، آب می تواند از لایه بالایی نفوذ کند، اما پس از رسیدن به GORE-TEX متوقف می شود. غالبا در کفش و دستکش، GORE-TEX معمولاً به شکل چکمه اضافه می شود، اما اخیراً،  مستقیماً با لایه بیرونی کفش ترکیب می شود.

کاربرد گورتکس

GORE-TEX در درجه اول در پوشاک و لباس های ورزشی در فضای باز بکار میرود، اما این پارچه معمولاً در لوازم جانبی مانند دستکش و کفش نیز استفاده می شود. معمولاً GORE-TEX حتی ممکن است در کاربردهای صنعتی و پزشکی استفاده شود.

پوشاک

GORE–TEX در طیف گسترده ای از انواع مختلف پوشاک فضای باز بکار میرود. این پارچه که در ابتدا به طور انحصاری در لباس های بارانی و کت های زمستانی استفاده می شد، اکنون معمولاً در شلوارها و کت های دوچرخه سواری سبک وزن نیز استفاده می شود.

لوازم جانبی

اولین چکمه های GORE-TEX در سال 1982 ساخته شد و اولین دستکش های گورتکس را در سال 2003 معرفی کرد. از دهه 1980، کفش های GORE-TEX به طور قابل توجهی پیشرفت کردند، و GORE-TEX همچنین در کوله پشتی، کلاه و سایر لوازم جانبی در فضای باز استفاده می شود.

صنعت

GORE-TEX در دهه 1980 در لباس های هوا فضا بکار گرفته شد و این ماده در طیف گسترده ای از کاربردهای پزشکی از جمله نخ بخیه ها و گرافت های قلب و عروقی استفاده می شود. تخلخل GORE-TEX به بافت های بدن اجازه می دهد تا از طریق آن رشد کنند و این ماده بی اثر را برای ایمپلنت های قلبی عروقی ایده آل می کند. GORE-TEX همچنین برای محافظت از  باتری های دریایی و حفظ اسناد باستانی بکار میرود.

پارچه GORE-TEX کجا تولید می شود؟

اولین کشور تولید کنند گورتکس امریکا است. کشورهای مختلفی تولید این نوع پارچه را دارند. کشورهایی که در این زمینه فعالیت میکنند، ایالات متحده، آلمان، بریتانیا، ژاپن و چین است.

انواع پارچه گورتکس

انواع مختلفی از پارچه GORE-TEX وجود دارد. این پارچه دارای چندین رقیب است که شایان ذکر است:

• گورتکس

پارچه اصلی GORE-TEX که اولین بار در دهه 1960 ابداع شد، هنوز به طور گسترده در لباس های بارانی، ژاکت ها استفاده می شود. در حالی که این ماده به اندازه سایر انواع GORE-TEX بادوام نیست، اما بسیار متنوع است.

• گورتکس پرو

GORE-TEX Pr از GORE-TEX اولیه دوام بیشتری دارد و معمولاً در فضای باز مانند تجهیزات سنگ نوردی یا کوهنوردی استفاده می شود. GORE-TEX Pro به دلیل عملکرد پیشرفته‌اش در لباس‌های هوای سرد نیز محبوب است.

3-GORE-TEX SHAKEDRY

به عنوان یکی از جدیدترین اشکال GORE-TEX، این نوع مواد ضد آب نسبت به GORE-TEX اصلی یا GORE-TEX Pro سبک تر و قابل تنفس تر است. در نتیجه، برای تمرین  های ورزشی شدید مانند دویدن و دوچرخه سواری ایده آل است.

4-GORE-TEX Invisible Fit

در پاسخ مستقیم به سایر فناوری‌هایی که بمنظور حل مشکلات ذاتی در چکمه‌های ضد آب، GORE-TEX Invisible Fit را تولید کردند که مستقیماً به سطوح بیرونی کفش می‌چسبد تا از ورود آب و غرقاب شدن بعدی جلوگیری کند.

5–GORE-TEX Surround

این فناوری GORE-TEX برای کفش بیشتر بر روی تنفس پذیری تمرکز دارد تا ضد آب، اما همچنان مزایای ضدآب قابل توجهی دارد.

6-GORE-TEX Infinium

اخیرا، GORE-TEX خط Infinium خود را راه اندازی کرده است که از موادی تشکیل شده است که مزایایی غیر از ضد آب را ارائه می دهد. مواد موجود در خط Infinium قابلیت تنفس، عایق یا سایر مزایایی را که در پوشاک فضای باز مفید است را ارائه می دهند.

7-Columbia OutDry

Columbia Sportswear پارچه آبگریز بدون هیچ درزی را فراهم می کند و یکی از مشکلات ثابت پارچه GORE-TEX را حل می کند. OutDry همچنین بدون پوشش آبگریزی قابل تنفس است حتی اگر کمی ضد آب باشد.

8- eVent

در حالی که eVent شبیه به GORE-TEX است، دارای یک لایه پلی اورتان نیست و باعث می شود این پارچه نسبت به GORE-TEX تنفس پذیرتر باشد. eVent همچنین آبگریزی کمی بهتر از GORE-TEX ارائه می دهد.