صنعت ريسندگي سيستم پنبه اي طي ساليان اخير با ورود فناوری‌های نوین و بهبود و تکامل فرایندهای پیشین دستخوش تحول و تغييرات قابل ملاحظه‌ای بوده است. اين صنعت در كشور يکی از قديمي‌تري صنايع نساجي بوده كه بخش عمده‌اي از نخ موردنیاز داخل را تامین می‌نماید. در اين مطلب نيز حتي الامکان سعی شده‌است به بررسي وضعيت ريسندگي سيستم پنبه اي پرداخته شود.
بطور کلی نخ‌های ريسيده شده در سيستم ريسندگي الياف کوتاه را نخ سيستم پنبه‌اي می‌نامند. اين سيستم ريسندگي همانطور که از نامش پيداست در ابتدا براي ريسندگي الياف پنبه توسعه يافت و از زمانی كه الياف سنتتيك و مصنوعی بوجود امدند اين سيستم به آساني براي ريسندگي آنها، بدون تغييرات قابل ملاحظه‌ای درساختار خطوط تولید و نوع ماشین الات مورد استفاده قرار گرفت؛ امروزه الياف سنتتيك و مصنوعی كه درسيستم ريسندگي پنبه‌اي استفاده می‌گردد عمدتاً الياف پلي استر، ویسکوز و در مواردي نیز نایلون و اكريليك مي‌باشند.
زمانی الیاف نایلون با طول کوتاه براي بعضي از كارخانجات ريسندگي اروپا و امریکا خیلی مناسب بود بطوریکه به صورت %100 یا مخلوط با ديگر الياف ريسيده و مصرف می‌شد اما با رونق تولید الیاف پلی‌استر، به دلیل مقاومت آن در برابر چروک شدن، سرعت خشك شدن، خواص فیزیکی و مکانیکی و قيمت ارزان آن در قياس با ساير الياف؛ مصرف اين ليف روز به روز رو به افزايش و جايگزي ديگر الياف همچون نایلون گردید.
براي ريسندگي سيستم پنبه‌اي همان‌گونه كه اشاره شد روش های مختلفی وجود دارد، كه بطور صنعتي عمدتاً عبارتند از:
- سيتم ريسندگي رينگ ( معمولا جهت تولید نخ‌های ظریف‌تر و شانه شده )
- سيستم ريسندگي چرخانه اي (اپن اند) (جهت تولید نخ‌های ضخیم‌تر و با سرعت بالا با هزینه و مصرف انرژی کمتر)
البته روش‌هاي نويني از جمله ريسندگي اصطکاکی، جت هوا، ورتکس، سايرو و غيره نیز امروزه در دنیا جهت تولید نخ سیستم پنبه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
عموما خطوط تولید واحدهای تولید کننده نخ سيستم پنبه‌اي از قسمت عدل بازكن و اختلاط الياف شروع و به مرحله نهایی یعنی تمام تاب (رینگ یا روتور) ختم می‌شود. نمودار زیر شماتیکی از مراحل مختلف فرایندهای متداول تولید نخ سيستم پنبه‌اي را نشان می‌دهد. به طور خلاصه در سيستم ريسندگي رينگ، تاب در اثر چرخش يك شيطانك سيار به نخ اعمال می‌شود. عمل نفوذ تاب و عمل پیچش نخ به طور همزمان توسط چرخش دوک صورت می‌گیرد. هر چند سرعت تولید ريسندگي رينگ پايين است ( 20 متر در دقیقه)، ليکن ساختار نخ آن به عنوان ساختار پايه يا مرجع در ريسندگي سيستم پنبه‌اي پذيرفته شده است.
در ريسندگي چرخانه اي و يا اپن‌اند دسته الياف تغذيه شده به صورت فتيله توسط يك غلتك باز كننده به صورت الياف باز در می‌آیند و توسط جریان از هم جدا می‌شوند. الياف جدا شده مجدد در شيار چرخانه تجمع يافته و با عبور از نازل برداشت تبدیل به نخ می‌شوند. در اين روش سرعت تولید نخ تا 200 متر بر دقيقه قابل افزايش می باشد اما اين روش معمولا براي نخ‌های ظریف مناسب نمي‌باشد.
جهت مطالعه سایر مقالات مرتبط با سیستم‌های ریسندگی الیاف کوتاه از لینک های زیر استفاده نمایید:
- نگاهی دقیق‌تر به سیستم‌های ریسندگی الیاف کوتاه (قسمت دوم)
- نگاهی دقیق‌تر به سیستم‌های ریسندگی الیاف کوتاه (قسمت سوم)
در مطلب بعدی به بررسی فناوری‌های نوین تولید نخ در سیستم‌های پنبه‌ای(الیاف کوتاه) خواهیم پرداخت. با ایران یارن همراه باشید.
