برای بررسی کیفیت الیاف پنبه دستورالعملهایی وجود دارد که به صورت تدوین شده توسط دپارتمان کشاورزی ایالات متحده ارائه شده است. در واقع روش دستهبندی الیاف پنبه که براساس دپارتمان کشاورزی امریکا ارائه شده روشی نسبتا دقیق براساس خواص فیزیکی الیاف خام پنبه بوده که براساس خواص مورد انتظار از پارچه نهایی تعیین میشود. همانطور که در مطالب قبلی نیز به آن اشاره شد، در زمانهای گذشته دستهبندی الیاف براساس تجربه و نظرشخصی افراد بوده ولی امروزه این طبقهبندی بر اساس روش ابزارهای دقیق با حجم بالا یا HVI (High Volume Instrumentation) انجام میشود. در واقع الیاف طبق روش HVI براساس پارامترهای زیر طبقهبندی میشوند:
- طول الیاف (fiber length)
- میزان یکنواختی طول الیاف (length uniformity)
- استحکام (strength)
- ظرافت (micronaire)
- رنگ (color)
- روش آمادهسازی (preparation)
- میزان ضایعات (trash)
طول الیاف:
دو روش شناخته شده برای اندازهگیری طول الیاف وجود دارد:
- دیاگرام الیاف کوتاه
- نمودار فیبروگرام
این شاخص به صورت اندازهگیری وزنی از میانگین طول متوسط نیمه بالایی از نمودار فیبروگرام محاسبه میشود. برای تشخیص بهتر به نمودار زیر توجه بفرمایید:
میزان یکنواختی طول الیاف:
این شاخص نشان دهنده نسبت طول میانگین کل الیاف به طول میانگین نیمه بالایی میباشد که نشانه از توزیع طول لیف در فیبروگرام است به فرمول و جدول زیر توجه کنید:
بنابراین الیاف پنبه طبق جدول بالا از نظر یکنواختی طبقهبندی میشوند.
استحکام:
معرف استحکام کششی الیاف بوده که برحسب گرم بر تکس بیان میشود و طبق جدول زیر طبقهبندی میشود:
ظرافت:
بیانگر اندازهگیری میزان نفوذ هوا از الیاف پنبه فشرده شده است که به عنوان ظرافت الیاف بیان میشود. جدول زیر رنج Mic الیاف کوتاه و متوسط پنبه را مشخص میکند.
رنگ:
گرید رنگی الیاف پنبه با دو فیلتر رنگی مشخص میشود. در واقع برای جلوگیری از اشتباهات ناشی از بینایی افراد این نمودارها توسط نیکرسون و هانتر در سال 1940 برای تعیین دقیق رنگ الیاف مشخص شد:
نحوه آمادهسازی:
آماده سازی اصطلاحی است که به عنوان نشانه ای از پردازش الیاف از نظر چگونگی پاککردن پنبه به کار میرود. درواقع روشهای مختلف پنبه پاککنی بر میزان نرمی پنبه تاثیرگذار خواهد بود.
میزان ضایعات:
تعیین میزان ضایعات پنبه با استفاده از آزمایشگاه و تغییرات در پیکسلهای رنگی انجام میشود و نتیجه نهایی براساس تعداد ذرات ضایعات بر واحد سطح اعلام میشود و میزان ضایعات پنبه برحسب درصد معمولا بین 3 تا 6 درصد است.
میزان نپ موجود در الیاف پنبه به نوع، نژاد و نحوه برداشت پنبه بستگی دارد و در اثر عملیات مکانیکی انجام شده بر روی الیاف در حین عملیات باز کردن و تمییز کردن نیز به وجود میآید و نتایج براساس نپ بر گرم اعلام میشود. جدول زیر میزان نپ موجود در الیاف کوتاه و متوسط تعیین شده است: