در میان صنایع مختلف، صنعت نساجی و پوشاک یکی از حوزه های اصلی با پتانسیل بالا برای بهره برداری از فناوری نانو است که استفاده از این فناوری ویژگیهای کاربردی ضدآب و لک، ضد باکتری و قارچ، خنک کنندگی، سوپرجاذب و… را برای محصولات متداول نساجی مهیا می کند. همچنین از آنجایی که منسوجات محل مناسبی برای رشد قارچ ها و باکتری ها هستند و وجود آلاینده ها، رطوبت و حرارت، موجب ایجاد بوی بد و قارچ در لباس ها و به دنبال آن عفونت و بیماری ها می شود در این مطلب و مطالب بعدی به بررسی موارد استفاده نانوتکنولوژی در صنعت نساجی میپردازیم.
صنعت نساجی جزء صنایع سنتی محسوب می شود و ارتباط بین فضای فناوری و شرکتهای دانش بنیان سخت و زمانبر است در همین راستا ستاد توسعه فناوری نانو در تلاش است ارتباطی بین شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای بزرگ صنعتی برقرار کنیم. این اقدام در قالب شبکه تبادل فناوری صورت می گیرد و بدین واسطه شرکتهای دانش بنیان به شرکتهای فعال در صنعت نساجی و شرکتهای بزرگ و کارخانجات متصل می شوند.
برای بکارگیری مواد نانوساختار در صنعت نساجی، دو روش اصلی وجود دارد. روش نخست بر مبنای آغشته سازی و تثبیت نانوساختار است که به دلیل داشتن الیاف طبیعی، امکان ایجاد خواص نانویی در آنها وجود ندارد. بدیهی است این روش علیرغم داشتن مزایایی نظیر لطافت و حس خوب الیاف طبیعی، دوام خوبی در حفظ خواص نانو نداشته و این منسوجات پس از شستشو خواص خود را از دست می دهند. اما در روش دوم از الیاف مصنوعی حاوی نانوذرات در ساختار منسوجات استفاده می شود؛ به این ترتیب دوام خواص نانویی کاملا حفظ شده و با شستشو یا استفاده مکرر از بین نمی رود. در حال حاضر از هر دو روش در تولید منسوجات نانو در کشور استفاده می شود.
منسوجات نانو معمولا خواصی همچون آنتی باکتریال، ضد حساسیت، ضد عرق، ضد بو، آبگریز، ضد لک، نسوز، ضد چروک، خنک کننده، ضد چروک و الکتریسیته و… دارند که هر کدام از این خواص در نسوج خاصی به کار می روند.
نخ های نانویی ضدباکتری
استفاده از نخ های ضد باکتری نانویی در تولید منسوجات به خصوص لباسهای زیر و جوراب مانع رشد باکتری و قارچ شده و مشکلات بوی بد، بیماریهای پوستی و حساسیت را در پی نخواهد داشت.
به دلیل شکل الیاف و استفاده از نانو ذرات، این نخ، عرق را در سطح وسیع تری از لباس پخش می کند و پخش وسیعتر موجب تبخیر سریع تر عرق از سطح لباس می شود. از آنجا که حرارت لازم برای تبخیر عرق بدن از پوست انسان تامین می شود تبخیر بیشتر عرق موجب احساس خنکی و راحتی انسان نیز می شود. این نخ در لباس های ورزشی، لباسهای نظامی، لباس کار، لباس راحتی، لباس زیر، لباس خواب و جوراب و … قابل استفاده خواهد بود.