از سال 1986 که Chuck Hull آمریکایی و محققان دانشگاه MIT نخستین بار چاپ سه بعدی را مطرح کردند، تا کنون تحولات زیادی در این صنعت ایجاد شده است و جایگاه ویژه ای در تولید بسیاری از محصولات پیدا کرده است.
چاپ سه بعدی به فرآیندی گفته می شود که طی آن ساختارهای سه بعدی تحت نظارت کامپیوتر تولید میشوند. در این روش طبق برنامه ای که به کامپیوتر داده میشود لایه به لایه محصول تولید شده و به یکدیگر وصل میشوند تا محصول نهایی حاصل شود.
از چاپ سه بعدی در صنایع مختلفی مثل تولید اعضای مصنوعی بدن، ساخت خانه های پیش ساخته، صنعت خودروسازی و غیره، هم برای تولید نمونه اولیه و هم تولید انبود استفاده میشود. صنعت نساجی یکی از جدیدترین حوزه های کاربرد چاپ سه بعدی است. یکی از رویکردها در استفاده از آن در نساجی، ترکیب این تکنولوژی با روش های سنتی تولید پارچه است.
اخیرا در تحقیقی در دانشگاه Maryland محققان نانوالیاف پلی وینیل الکل و برون نیترات را با فناوری چاپ سه بعدی تهیه کردند و سپس با استفاده از روش سنتی ریسندگی و بافندگی از الیاف تهیه شده پارچه تولید کردند. نتایج نشان داد پارچه ی تولید شده توانایی بالایی در انتقال حرارت دارد و بنابراین هنگام پوشیدن حس خنک بودن را به فرد القا میکند.
هم اکنون استفاده از چاپ سه بعدی در صنعت مد و فشن به تولید جواهرات و اکسسوری و لباس های ورزشی محدود است. البته برندهای معروفی مثل نایک و آدیداس از این تکنولوژی برای تولید روکش و کفی کفش های خود که عمدتا از فوم ساخته میشود بهره می برند. ناسا نیز برای تهیه ی لباس های محافظ فضانوردان از این تکنولوژی استفاده میکند.
از سوی دیگر استفاده این فناوری در تولید اعضای مصنوعی بدن این امکان را به پزشکان میدهد تا با دقت بیشتری بتوانند فرآیندهای بدن را شبیه سازی کنند.
مزایای استفاده از چاپ سه بعدی در صنعت مد:
- کاهش هدر رفت مواد اولیه
- در تکنولوژی چاپ یه بعدی میزان دقیق مواد خام مصرفی مشخص است و بنابراین نیازی به صرف هزینه ی زیاد برای مواد خام اضافی نیست.
- از این طریق بسیاری از مراحل در چرخه ی تولید حذف خواهند شد که کمک شایانی به کاهش هزینه های تولید خواهد کرد.
- به دلیل اینکه تمامی کنترل ها توسط کامپیوتر انجام میشود خطای انسانی کاهش یافته و بنابراین کیفیت محصول نهایی بالاتر میرود.
معایب چاپ سه بعدی در صنعت مد:
- این تکنولوژی هم اکنون کاربردی در تولید پارچه ندارد چراکه انعطاف پذیری، راحتی پوشش، جذب رطوبت، عبور هوا و بسیاری از پارامترهای مورد نیاز دیگر برای تولید منسوج را فراهم نمیکند.
- پارچه ی تهیه شده از این طریق را نمیتوان همانند پارچه های تولید شده به روش سنتی دوخت.
- هزینه ی مواد اولیه برای تولید منسوج به این طریق زیاد است. البته استفاده از این فناوری درتولیدات با حجم پایین امکان پذیر است اما در تولیدات انبود باید به گونه ای عمل شود که مقرون به صرفه باشد.
آینده چاپ سه بعدی:
اگرچه استفاده از این فناوری در صنعت مد در مراحل اولیه است، اما می توان خوشبین بود که این فناوری می تواند تحول عظیمی در آینده ایجاد کند. با وجوداینکه پلیمرهای زیادی برای این منظور مورد بررسی قرار گرفته اند، اما استفاده از آن در صنعت نساجی به طیف وسیعی از مواد اولیه نیاز دارد که می تواند از طریق چاپ سه بعدی به لباس های راحت و پوشیدنی تبدیل شود.
به طور کلی، رسیدن این فناوری به جایگاه درست در صنعت نساجی هنوز چند سال یا حتی یک دهه طول می کشد، اما چاپ سه بعدی این پتانسیل را دارد که این تجارت را به کلی تغییر دهد.
